Archifau Categori: Cymunedau

DYFODOL YN GALW AM SYSTEM SGORIO GWASANAETHAU CYMRAEG

Ateb

Mae angen i gaffis, siopau a thafarnau ddangos yn glir bod croeso i bobl siarad Cymraeg wrth drafod ar draws y cownter.  Byddai gwneud hyn yn rhoi hyder i siaradwyr Cymraeg ddefnyddio’r iaith, yn ôl Dyfodol i’r Iaith.

Mae’r mudiad am weld y Llywodraeth yn cyflwyno arwyddion atyniadol i’w gosod ar ffenestri busnesau lle mae croeso i ddefnyddio’r iaith.

Os yw’r Llywodraeth am greu miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn canol y ganrif, rhaid annog mwy o bobl i’w defnyddio, a hynny mewn cymaint o wahanol sefyllfaoedd anffurfiol ag sydd bosib. Dyna graidd gweledigaeth Dyfodol i’r Iaith, ac mae’r mudiad yn grediniol bod rôl allweddol i fusnesau a gwasanaethau preifat i wireddu hyn.

Dyma’r egwyddor sydd tu ôl i alwad y mudiad i gyflwyno system wirfoddol fyddai’n amlinellu gallu a pharodrwydd busnesau i gynnig gwasanaeth cyfrwng Cymraeg. Byddai system o’r math yn seiliedig ar drefniadau sydd eisoes yn gyfarwydd i bawb; safonau glendid bwyd, er enghraifft, neu ganllawiau cwrw da CAMRA. Mae Ceredigion eisoes wedi gyflwyno tystysgrifau i sefydliadau sy’n hyrwyddo’r iaith.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol:

“Mae caffis, siopau, tafarndai, a myrdd o wasanaethau sector preifat eraill yn cynnig cyfleoedd gwych i ddefnyddio’r Gymraeg yn y gymuned. Byddai system o arwyddion o’r fath yn gyfle i fusnesau arddangos yn glir bod y Gymraeg yn rhan o’u hethos gofal cwsmer. Byddai hefyd yn gymhelliant i roi sylw dyledus i’r Gymraeg o fewn y gweithle, ac i werthfawrogi ac annog sgiliau ieithyddol staff.

Dros amser, a chyda cefndir o ymgyrch bellgyrhaeddol gan y Llywodraeth i godi ymwybyddiaeth o’r iaith, byddwn yn rhagweld y byddai system o’r fath yn cael ei hadnabod fel marc ansawdd a fyddai’n ddeniadol i’r busnesau eu hunain, yn ogystal â’u cwsmeriaid.”

DYFODOL I’R IAITH YN PWYSO AM FFRAMWAITH ASESU GADARN I’R GYMRAEG YM MAES CYNLLUNIO

Ateb

Mae angen creu fframwaith cadarn a safonol er mwyn asesu’r effaith ar y Gymraeg yn y maes cynllunio.

Dyna gasgliad Dyfodol i’r Iaith yn dilyn pasio’r Bil Cynllunio newydd y llynedd. Medd Dyfodol i’r Iaith fod rhaid cael fframwaith sy’n cynnig methodoleg gydnabyddedig, yn seiliedig ar arbenigedd ieithyddol a lleol, yn ogystal â chynllunwyr gwlad a thref.

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi llunio sylwadau ar ganllawiau’r Nodyn Technegol 20: Cynllunio a’r Gymraeg, a ddiweddarwyd i gyd-fynd â’r gofynion newydd mewn perthynas â’r Gymraeg.

Dywedodd Ruth Richards, Prif Weithredwr Dyfodol,

“Mae sefydlu methodoleg safonol yn allweddol os am adeiladu ar enillion y Bil Cynllunio. Byddwn yn tynnu sylw’r Llywodraeth at yr ymarfer da sy’n datblygu eisoes mewn perthynas â Chynllun Datblygu Gwynedd a Môn.

Yn yr achos hwn, cytunwyd i ail-gloriannu’r dystiolaeth o ran effaith y Gymraeg. Bydd Pwyllgor Ymgyrch Tai a Chynllunio Gwynedd a Môn (sy’n cynnwys cynrychiolaeth o Ddyfodol i’r Iaith, Cymdeithas yr Iaith, Cylch yr Iaith a Chanolfan Hanes Uwchgwyrfai) yn comisiynu asesiad arbenigol, annibynnol i’w chyflwyno fel rhan o’r broses ail-gloriannu. Gobeithiwn bydd y broses hon, a’r cydweithio’n sefydlu patrwm ac ymarfer da i’w mabwysiadu ar draws Gymru gyfan.”

DYFODOL I’R IAITH YN GWRTHWYNEBU CYNLLUN CODI TAI

Ateb

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi datgan gwrthwynebiad i’r cynllun i godi 69 o dai newydd yng Nghoetmor, Bethesda. Bydd yn cynllun yn mynd gerbron Pwyllgor Cynllunio Cyngor Gwynedd dydd Llun nesaf (Mehefin 15), ac argymhelliad yr Adran Gynllunio yw i ganiatáu’r datblygiad.

Mae Dyfodol o’r farn y bod hwn yn gynllun sy’n gwbl anaddas ac ansensitif i anghenion a phroffil ieithyddol yr ardal. Yn ôl Cyfrifiad 2011, mae Bethesda’n un o’r ardaloedd lle mae’r Gymraeg yn dal ei thir, gyda dros 70% o’r trigolion yn gallu siarad yr iaith.

Mae’r mudiad wedi annog ei aelodau yng Ngwynedd i ddatgan eu barn drwy ymuno â chyfarfod protest Pwyllgor Diogelu Coetmor fydd yn ymgynnull tu allan i Siambr y Cyngor o flaen y Pwyllgor Cynllunio.

Dywed Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol i’r Iaith:

“Mae’n hanfodol bwysig ein bod yn diogelu’r Gymraeg yn ei chadarnleoedd, ac yn cymryd pob cam ymarferol i sicrhau ei pharhad fel cyfrwng naturiol y cymunedau hyn.

Gwelwn o’r achos hwn y berthynas allweddol rhwng polisi cynllunio ac amddiffyn iaith ein cymunedau. Dengys yn ogystal bwysigrwydd y fuddugoliaeth ddiweddar o gynnwys ystyriaeth i’r iaith mewn perthynas â cheisiadau cynllunio unigol yn y Bil Cynllunio newydd: Newid y bu Dyfodol y lobio’n daer i’w gael ar statud.”